"Ik ben dom, ik kan niks." De ervaring van afwijzing en vernedering is de ergste ervaring die een mens kan hebben in z'n leven. Juist daarom hebben wij docenten een bijzondere kracht in onze handen: leerlingen het gevoel geven dat ze wél iets kunnen en van grote waarde zijn.

Er was vakantie geweest, er was een quarantaine geweest. Maar nog belangrijker: er was een oorlog begonnen. Die moest besproken worden. De klas is een mini-samenleving en in een mini-samenleving wordt de echte samenleving geleefd.

Het wordt tijd dat het Ministerie van Onderwijs intensief gaat samenwerken met het Ministerie van Sociale Zaken. Het leed dat anders ontstaat is niet te overzien.

Als school doen we mee met het programma High Dosage Tutoring (HDT). Ingelote leerlingen krijgen in een kleine setting elke dag een uur extra rekenen. De eerste weken zitten erop als Zaid opgewekt mijn lokaal binnenstormt.

‘Juf, juf! Waar gaan we het vandaag over hebben?’ opgewonden loopt Ibrahim het lokaal binnen. Ik kijk hem lachend aan. ‘Goed je weer te zien, vandaag ga je een brief schrijven aan jezelf. Ga maar snel zitten, ik leg het zo allemaal uit.’

Vandaag komen de trainers van ‘gelijk = gelijk’ langs. Ze zijn van Diversion, een organisatie die gastlessen geeft op middelbare scholen om onderling respect te bevorderen. Tijdens lessen willen ze taboes doorbreken over culturele, religieuze en seksuele diversiteit.

‘Ik heb zoveel te vertellen juf!' zegt Salima als ze hoort wat het onderwerp van de les is. 'Kunnen we snel beginnen?’ Ze roept de andere leerlingen te gaan zitten. ‘We gaan het hebben over Bilal Wahib!’

Het is begin maart, over twee weken zijn de verkiezingen. Terwijl Wilders moslims hun grondrechten wil afnemen, zijn mijn leerlingen bang dat ze na 17 maart het land moeten verlaten. 

De verlenging van de lockdown hakt er flink in, maar wat zijn de leerlingen blij dat zij nog af en toe naar school mogen.

Ik zit in het kantoortje mijn lessen voor te bereiden, als ik een appje van Youssef krijg: “Ik ben naar huis. Meester haat mij, want geen boek. Ik wil niet meer in de les zijn. Ik ben heel boos. Echt juf, heel boos. Ik maak geen grappen.” Ik slik, dat zijn heftige emoties voor het niet hebben van een boek.

“Juf, ik ben ook een moslim, hoezo zeggen mensen dat wij tegen vrijheid van meningsuiting zijn? U kunt toch gewoon met ons praten?” Ik besprak de verschrikkelijke moord op Samuel Paty met mijn leerlingen.

Zaid stormt het lokaal binnen: “Juf! Juf! Denkt u dat die Nederlanders echt willen dat discriminatie gaat stoppen? Ik denk dat ze het alleen voor Instagram doen.”

Voor mijn leerlingen zijn racisme en discriminatie dagelijkse kost. Ze zijn het zat en werken aan het begin van een oplossing.

Corona vraagt om gesprekken en lessen over alles waar we mee te maken krijgen. Tegelijkertijd wil je ook niet alles erover laten gaan. En hoe voor je eigenlijk een goed gesprek via een videoscherm?

Als je homo's beledigd krijg je straf, dat is logisch. We moeten echter ook met elkaar in gesprek blijven. Dat werkt. Daarom is het fijn dat Ilyas daar zelf het initiatief toe nam.

Net als de rest van Nederland zit ik thuis, mijn leerlingen ook. ’s Ochtends open ik mijn telefoon en laptop. Terwijl ik op Instagram allerlei BN’ers trots met hun kroost huiswerk zie maken, slapen mijn leerlingen nog.

Can steekt zijn vinger op: “Kijk juf, ik zal u wat uitleggen: u en ik vertrouwen mensen. U vertrouwt de meeste mensen wel, en sommige niet. Bij de rest is dat andersom. Zij vertrouwen de meeste mensen niet, en maar een paar wel.”

“Een deel van wie je bent ligt vast, en een deel kan je zelf bepalen.” zeg ik tegen de klas. Gregory kijkt me aan. “Nee hoor juf. Het leven is hard. Als je boos bent, ben je boos en als je dood bent, ben je dood. Dat weet ik gewoon.”

“Steeds vaker worden moorden in het criminele circuit gepleegd door jongens met een IQ onder de 80.” Ik schreef een opinie artikel in het Parool als reactie op dit nieuws. Een stuk over de ongelijke kansen waar mijn leerlingen tegen aan lopen én wat we eraan kunnen doen.

“Eén team, één taak.” De meest uitgesproken zin van het jaar. Vol trots zeiden mijn leerlingen het als iets was gelukt, vol hoop zeiden ze het als de berg die ze moesten beklimmen erg hoog bleek. Maar toen kwam er in de vakantie wel een heel heftig bericht.